جلوگیری امام علی از بیعت اجباری مردم با خودش /نظریه شهید صدر در مورد حق مردم در حکومت مغفول مانده
تاریخ انتشار: ۲۰ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۷۱۴۴۷۹
به گزارش مبلغ، آیت الله محمد سروش محلاتی با موضوع نظریه دولت غاصب در فقه امامیه به مناسبت شهادت حضرت موسی بن جعفر (ع) در روز دوشنبه 16 بهمن سال جاری سخنانی را ایراد نموده اند که در ادامه مشروح آن را می خوانید:
معنای غصبآیت الله محلاتی در ابتدا با پرداختن به معنای غصب در نگاه علامه حلی گفت: غصب یعنی مسلط شدن بر حق دیگری به زور و از روی دشمنی که این معنا، هم غصب در اموال و هم غصب در حقوق را شامل می شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
محمد سروش محلاتی ادامه داد در دیگر مذاهب اسلامی، مفهوم سیاسی برای غصب، چندان ظهور ندارد. زیرا ما شیعیان در ابتدا، حکومت را حق امام می دانیم و گرفتن این حق را از امامان، غصب حساب می کنیم ولی دیگر مذاهب اسلامی، بعد از وفات پیامبر (ص) چنین حقی را برای کسی قائل نیستند پس هر کسی که متصدی حکومت بشود، در نزد آنان حکومتش مشروع هست.
تأکید شیعه بر بیعت آزادانه در مسئله خلافت و امامتوی در ادامه گفت : ما در مسئله خلافت و امامت، بیعت آزادانه مردم را مورد تأکید قرار می دهیم ولی مذاهب اسلامی دیگر بر اساس مبانی و قدمای خود به چنین بیعت آزادانه ای قائل نیستند حتی تصدی خلافت را با قهر و غلبه و زور هم مشروع می دانند و بیعت حتی پنج نفر را هم مشروعیت می دانند. این پژوهشگر دینی با ذکر یک نمونه افزود: ابن ابی الحدید که از عقلای علمای اهل تسنن است در بحث حکمیت در جنگ صفین گفته است : اگر حکمی از اهل عراق و حکمی از اهل شام بخواهند به عدالت حکم کنند، در این جا حق با علی(ع) است زیرا از نظر قرآن اجماع امت، حجت است و اجماع بعد از پیامبر (ص) بر این است که اگر پنج نفر مسلمان خوب و شایسته، با کسی بیعت کردند او خلیفه می شود. پس علی (ع)چون پنج نفر و بیش از پنج نفر بیعت کننده داشت، خلیفه است و حق با او بود.
سه عنصر اصلی در غصب سیاسیمحمد سروش گفت : سه عنصر اصلی در باب غصب سیاسی عبارتند از حق امام، حق خدا و حق مردم. در مباحث کلامی و فقهی شیعه، بیشتر حق امام بحث می شود یعنی امام منصب الهی دارد و چنانچه کسی این حق را از امام بگیرد در واقع این حق را غصب کرده است.
نویسنده کتاب عقلانیت در عاشورا اشاره کرد: ما در زیارتی که از شیخ مفید و شیخ کلینی نقل شده است می خوانیم: أشهَدُ أنَّکَ حُجَةُ اللهِ عَلَی عَلَی خَلْقِه..... وَ أنْتَ أوَّلُ مَظْلُومٍ و أوَّلُ مَغْصُوبٍ حَقَّه. یعنی شهادت می دهیم که تو (علی ) اولین مظلوم و اولین کسی هستی که حقت مورد غصب قرار گرفته است. ایشان ادامه دادند: حتی در صحیفه سجادیه در دعای مربوط به عید قربان و روز جمعه می خوانیم خداوندا این مقام برای خلیفه های تو و برگزیدگان تو هست که این مقام را غارت کردند و شاهد عینی آن روز جمعه هست که امامان باید نماز جمعه را اقامه کنند ولی روزهای جمعه پایگاهی شده برای کسانی که این حق را از ائمه ربوده اند.
سروش محلاتی افزود: بعد از اینکه خداوند، خلافت را به امامان دادند، مردم حق تعیین و مشخص کردن امام را ندارند و تکلیف و وظیفه مردم، اطاعت از امام است. ولی در عین حال نمی شود مردم را با اجبار و اکراه به پذیرش حکومت وادار کرد همان طوری که امام(ع) بعد از کشته شدن عثمان و بیعت مردم با ایشان فرموند: مردم را به زور وادار به بیعت نکنید! پس در نتیجه مردم در بیعت کردن یا نکردن مختار هستند. در عصر غیبت هم مردم باید آزادانه به سمت فقیه جامع الشرایط بروند و با اجبار و اکراه نمی شود و چنانچه با اجبار و اکراه مردم را وادار به بیعت کردند، در واقع حق مردم را غصب کرده و از بین برده اند.
ایشان با اشاره به سخن امام خمینی گفت : امام خمینی درباره این موضوع فرمودند: ولایت در همه شرایط ثابت هست با این حال تولی امور مسلمین و تشکیل حکومت، بستگی دارد به آراء اکثریت مسلمین که در قانون اساسی از آن یاد شده و در صدر اسلام از آن به بیعت با ولی مسلمین تعبیر می شده است.
این استاد حوزه افزود: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن سال 57، اولین فقیهی که وارد موضوع حکومت اسلامی شد و یک نظریه فقهی ارائه داد، مرحوم شهید سید محمد باقر صدر بود. این نظریه، در عین سازگاری با ولایت فقیه، حق مردم در حکومت را به خوبی بیان کرده است. این نظریه خلافة الإنسان و شهادة الأنبیاء نام داشت ولی با شهادت شهید صدر، نظریه وی هم عقیم ماند.
مبانی حق مردم در حکومت هنوز در فقه و کلام ما به کمال نرسیده است
سروش محلاتی در ادامه گفت: آنچه الان در فضای اجتماعی و سیاسی ما دارد اتفاق می افتد، بازتابی از تثبیت همین مبنا است و هنوز جایگاه خود را به خوبی پیدا نکرده و وقتی هنوز مبانی حق مردم در حکومت به خوبی بیان نشده، انتخابات هم به خوبی جایگاهی خود را پیدا نمی کند.
وی افزود : ما نیاز به یک سازوکار داریم که بتواند موافقت اکثریت را نشان دهد و اگر ما از این ظرفیت به خوبی استفاده نکنیم، به قول امام خمینی (ره) تصدی و تولی امور مسلمین با مشکل رو به رو می شود.
محمد سروش محلاتی گفت: در حکومتی مثل حکومت هارون، که کسی حق سؤال و جواب از هارون و بازخواست او را ندارد، در اینجا علاوه بر غصب حق امام و غصب حق مردم، حتی حق خدا هم غصب شده است چرا که وی در حکومت، کاملا مستبد بوده و در اقدامات خود به هیچ کس جوابگو نبود.
وی افزود :در صورتی که مجبور باشیم و قرار باشد چند حق غصب بشوند، می شود حق خدا یا مردم غصب شود ولی نمی شود حق امام غصب شود. زیرا این امام هست که حق مردم و خدا را برپا می دارد و تمام توجهش به حقوق مردم است.
سروش محلاتی در پایان سخنانش گفت : طبق تعبیر شهید مطهری اگر در جایی حق امام غصب بشود و خلافت از او گرفته شود ولی در عین حال کار مردم راه افتاده است و زندگی مردم به خوبی پیش می رود و جامعه به خوبی اداره می شود و روی موازین هست، این جا امام به خاطر حق شخصی خود قیام نمی کند. چنانکه در سخنان امام خمینی در فلسفه قیام امام حسین (ع) داریم که خطری که معاویه و یزید برای اسلام داشتند، این نبود که غصب خلافت کردند و حق امام را ضایع کردند، بلکه خطر معاویه و یزید این بود که می خواستند اسلام را به صورت سلطنت در بیاورند. امام در اینجا مقایسه می کند بین غصب حق امام و تبدیل اسلام به رژیم طاغوتی؛ در اینجا می شود امام حسین(ع) از حق خودش بگذرد ولی از این نمی گذرد که اسلام تبدیل به رژیمی طاغوتی شود .
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1870723منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: قرآن سوئد مهاجرت غیرقانونی حق مردم در حکومت سروش محلاتی امام خمینی محمد سروش حق امام پنج نفر حق خدا غصب حق
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۱۴۴۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عمل به توصیه‌های رهبر معظم انقلاب باعث جلوگیری از فساد می‌شود
حجت‌الاسلام قربانعلی برقرار در خطبه‌های نماز جمعه امروز گرگان گفت: رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال ۱۳۸۰ فرمان هشت ماده‌ای مبارزه با فساد را ابلاغ کردند، اما تاکنون اجرا نشده است.
وی در ادامه با اشاره به در پیش بودن سالروز شهادت شهید مرتضی مطهری و روز معلم گفت: شهید مطهری، شخصیتی بزرگوار و گرانقدر بود که کمتر کسی در مورد وی می‌تواند کامل صحبت کند.
برقرار یادآور شد: همچنین در این روز باید از معلمان که نقش موثری در تربیت فرزندان و آینده‌سازان این سرزمین دارند، به بهترین شکل ممکن قدردانی شود.
وی همچنین به روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای اشاره کرد و افزود: جوانمردی، مروت، مهمان‌نوازی، دستگیری از محرومان و ضعیفان، فروتنی، تواضع، گذشت و گشاده‌رویی از ویژگی‌های پهلوانان است.
وی در ادامه با اشاره به فرا رسیدن سالروز شکست آمریکا در ویتنام ادامه داد: آمریکا با توجه به جنایاتی که در گذشته انجام داده و اقداماتش، شیطان بزرگ و خبیث است.
امام جمعه موقت گرگان با یادآوری فرارسیدن روز جهانی کار و کارگر گفت: اعتراضات کارگران در آمریکا که منجر به فراخوان اعتصابات سراسری مبنی بر کاهش ساعات کاری از ۱۴ ساعت به هشت ساعت، دلیل اصلی نامگذاری این روز است.
برقرار تاکید کرد: کارگران از اقشار زحمتکش در هر جامعه‌ای محسوب می‌شوند و باید نگاه ویژه‌ای به آنان داشت.
منبع: ایرنا
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد